Главная //
Памятники
Памятник на братской могиле, в которой похоронено 2 советских воина, погибших в 1941 году д. Рогалино Чериковского р-на.
Адрес:
Могилевская область, Чериковский район, д.Рогалино
Могилевская область, Чериковский район, д.Рогалино
Описание памятника:
Памятник из мраморной крошки
Памятник из мраморной крошки
Год возведения:
1941
1941
Исторические сведения:
Гитлеровцы и их приспешники расстреливали жителей д. Рогалино группами. Первые рогалинцы были расстреляны 26 - 27 июня 1942 г. Все они были членами подпольной группы, созданной довоенным местным директором школы Гапеевым Василием Ефимовичем. Подпольщики были арестованы по доносу изменника Якова Калинкина. В числе казненных были: Алесов Степан Денисович (50 лет), Баранова Анна, Баранова Лукерья Ивановна, Васильков Алексей, Галайдо Петр, Галайдо Иван Петрович, Ермакова Екатерина Тимофеевна (49 лет), Карпова Анна Трофимовна (34 года), Моисеенко Стефан Потапович (34 года), Савкина Анна Артемовна (28 лет), Сиваков Федон Афанасьевич (34 года), Столяров Степан. Чудом спасся, бежав из-под расстрела, Гапеев Василий Ефимович. Вторая группа была расстреляна 3 сентября 1942 года. В числе казненных были учитель Алесов Алексей Степанович (20 лет), Жаренков Илья Иванович (37 лет), Сивакова Анна Петровна (21 год), Сивакова Анастасия Иосифовна (21 год). Третья, группа рогалинцев была расстреляна 26 марта 1943 г. В этот день на улице в деревне был убит один из полицаев, раздававший наряды на работу рогалинцам. Второй полицейский сообщил изменникам из расположенного в д. Езеры гарнизона, и те прискакали в деревню. В Рогалино приехали и полицаи из Рынковского гарнизона. Деревня наполнилась карателями с бело – красно – белыми повязками на рукавах. Всех жителей согнали на это вот место, где мы сейчас находимся, к клубу и семилетней школе и собирались загнать туда и сжечь. Однако в последний момент приехали из Черикова немцы - и приняли иное решение. В этот день были расстреляны Галайдо Виктор Осипович (ему не было и 1 года), Галайдо Варвара Осиповна (34 года), Гапеева Варвара Яковлевна (79 лет), Гапеева Суклида Семеновна (37 лет), Гапеева Ольга Ивановна (32 года), Гапеев Николай Иванович (34 года), Жаренков Василий Тимофеевич (34 года), Ковалев Иван Иванович (16 лет), Моисеенко Нина Федоровна (5 месяцев), Моисеенко Ева Осиповна (21 год), Моисеенко Нилка Ивановна (55 лет), Моисеенко Тимофей Яковлевич (37 лет), Моисеенко Петр Степанович (38 лет). Евдокия Яковлевна Савкина вспоминала: «У сакавіку 1943 г. у нашай весцы партызанамі ў перастрэлцы быў забіты паліцай, які хадзіў па весцы разам з другімі паліцаямі – давалі людзям работу. Здраднік, які застаўся ў жывых, паведаміў аб здарэнні ў в. Язеры, дзе знаходзілася шмат паліцаяў і немцаў. У гэты ж дзень яны з’явіліся ў весцы, пачалі хапаць людзей. Арыштавалі Мікалая Іванавіча Гапеева, гаспадара дома, ля якога быў забіты паліцай, а таксама матку, жонку і сястру. Схапілі таксама майго бацьку Якава Іванавіча, некаторых маладых хлопцаў. Арыштаванных павялі пад Язеры, дзе яны і былі расстраляны. Акрамя гэтага, на расстрэл многіх вяскоўцаў адправілі ў Чэрыкаў. Пазней нашы жанчыны даведаліся аб месцы расстрылу нашых вяскоўцаў. Трэба было ж загінуўшых пахаваць. Хаця і гэта, калі не атрымаешь дазволу, магло б каштавть жыцця кожнай з нас. Употай дабраліся да магілы, лепш сказать, да ямы. Без рыдлевак, рукамі адкопвалі сваіх блізкіх, выцягвалі іх на паверхню. Сярод жанчын я была самая маладая, нягледзячы на страх перад немцамі, нябожчыкамі, выкапала, пазнала свайго бацьку. На чацверты дзень пасля расстрэлу жыхары вескі павезлі загінуўшых на калёсах на вясковыя могілкі. Немцы і паліцаі, даведаўшыся аб гэтым, пачалі з Язёр абстрэльваць могілкі. Праўда кулі нікога не закранулі. Пахаваўшы нашых блізкіх,з заплаканымі і засмучанымі тварамі накіраваліся па сваіх дамах. У самым пачатку вайны я страціла сваю малалетнюю сястру. Яна трапіла пад кулі гітлераўцаў. Нацярпеліся ад ворага і тады, калі ён уцікаў. У гэты час мы хаваліся па лясах. Перад самым прыходам нашай арміі фашысты спалілі нашу вёску. Не было дзе жыть людям. Будавалі зямлянкі пазней пачалі ўзводзіць хаты, як кажуць, вылазіць з зямлі. Цяжка знайсці словы, каб перадаць жудаснасць ваеннага часу. Не дай Бог, каб некалі гэта паўтарылась.” Также вспоминала эти события и Катерина Петровна Галайды: «Бацька мой, Петр Лаўрэнцьевіч, і брат, Іван, дапамагалі партызанам, чым маглі. Збіралі зброю, патроны, якія перапраўлялі ў лес. У бацькі была рацыя. Нейкім чынам у 1942 г. пра дзейнасць бацькі і брата, а таксама другіх вяскоўцаў стала вядома гітлераўцам. Паліцаі і немцы схапілі бацьку і брата, забралі таксама Сцяпана Алёсава, Сцяпана Маісеенку, Фядона Сівакова, Лукер’ю Баранаву (яна даставала для партызан прадукты). Усяго тады ўзялі і расстралялі ў Чэрыкаве 10 чалавек. Цяжка ўспомніць той час, калі вораг здзекаваўся над нашымі людзмі, над нашымі вёскамі. Згарэла ў агні і наша Рагаліна, паліцаі і гітлераўцы падпалілі яе перад тым, як уцячы.”
Гитлеровцы и их приспешники расстреливали жителей д. Рогалино группами. Первые рогалинцы были расстреляны 26 - 27 июня 1942 г. Все они были членами подпольной группы, созданной довоенным местным директором школы Гапеевым Василием Ефимовичем. Подпольщики были арестованы по доносу изменника Якова Калинкина. В числе казненных были: Алесов Степан Денисович (50 лет), Баранова Анна, Баранова Лукерья Ивановна, Васильков Алексей, Галайдо Петр, Галайдо Иван Петрович, Ермакова Екатерина Тимофеевна (49 лет), Карпова Анна Трофимовна (34 года), Моисеенко Стефан Потапович (34 года), Савкина Анна Артемовна (28 лет), Сиваков Федон Афанасьевич (34 года), Столяров Степан. Чудом спасся, бежав из-под расстрела, Гапеев Василий Ефимович. Вторая группа была расстреляна 3 сентября 1942 года. В числе казненных были учитель Алесов Алексей Степанович (20 лет), Жаренков Илья Иванович (37 лет), Сивакова Анна Петровна (21 год), Сивакова Анастасия Иосифовна (21 год). Третья, группа рогалинцев была расстреляна 26 марта 1943 г. В этот день на улице в деревне был убит один из полицаев, раздававший наряды на работу рогалинцам. Второй полицейский сообщил изменникам из расположенного в д. Езеры гарнизона, и те прискакали в деревню. В Рогалино приехали и полицаи из Рынковского гарнизона. Деревня наполнилась карателями с бело – красно – белыми повязками на рукавах. Всех жителей согнали на это вот место, где мы сейчас находимся, к клубу и семилетней школе и собирались загнать туда и сжечь. Однако в последний момент приехали из Черикова немцы - и приняли иное решение. В этот день были расстреляны Галайдо Виктор Осипович (ему не было и 1 года), Галайдо Варвара Осиповна (34 года), Гапеева Варвара Яковлевна (79 лет), Гапеева Суклида Семеновна (37 лет), Гапеева Ольга Ивановна (32 года), Гапеев Николай Иванович (34 года), Жаренков Василий Тимофеевич (34 года), Ковалев Иван Иванович (16 лет), Моисеенко Нина Федоровна (5 месяцев), Моисеенко Ева Осиповна (21 год), Моисеенко Нилка Ивановна (55 лет), Моисеенко Тимофей Яковлевич (37 лет), Моисеенко Петр Степанович (38 лет). Евдокия Яковлевна Савкина вспоминала: «У сакавіку 1943 г. у нашай весцы партызанамі ў перастрэлцы быў забіты паліцай, які хадзіў па весцы разам з другімі паліцаямі – давалі людзям работу. Здраднік, які застаўся ў жывых, паведаміў аб здарэнні ў в. Язеры, дзе знаходзілася шмат паліцаяў і немцаў. У гэты ж дзень яны з’явіліся ў весцы, пачалі хапаць людзей. Арыштавалі Мікалая Іванавіча Гапеева, гаспадара дома, ля якога быў забіты паліцай, а таксама матку, жонку і сястру. Схапілі таксама майго бацьку Якава Іванавіча, некаторых маладых хлопцаў. Арыштаванных павялі пад Язеры, дзе яны і былі расстраляны. Акрамя гэтага, на расстрэл многіх вяскоўцаў адправілі ў Чэрыкаў. Пазней нашы жанчыны даведаліся аб месцы расстрылу нашых вяскоўцаў. Трэба было ж загінуўшых пахаваць. Хаця і гэта, калі не атрымаешь дазволу, магло б каштавть жыцця кожнай з нас. Употай дабраліся да магілы, лепш сказать, да ямы. Без рыдлевак, рукамі адкопвалі сваіх блізкіх, выцягвалі іх на паверхню. Сярод жанчын я была самая маладая, нягледзячы на страх перад немцамі, нябожчыкамі, выкапала, пазнала свайго бацьку. На чацверты дзень пасля расстрэлу жыхары вескі павезлі загінуўшых на калёсах на вясковыя могілкі. Немцы і паліцаі, даведаўшыся аб гэтым, пачалі з Язёр абстрэльваць могілкі. Праўда кулі нікога не закранулі. Пахаваўшы нашых блізкіх,з заплаканымі і засмучанымі тварамі накіраваліся па сваіх дамах. У самым пачатку вайны я страціла сваю малалетнюю сястру. Яна трапіла пад кулі гітлераўцаў. Нацярпеліся ад ворага і тады, калі ён уцікаў. У гэты час мы хаваліся па лясах. Перад самым прыходам нашай арміі фашысты спалілі нашу вёску. Не было дзе жыть людям. Будавалі зямлянкі пазней пачалі ўзводзіць хаты, як кажуць, вылазіць з зямлі. Цяжка знайсці словы, каб перадаць жудаснасць ваеннага часу. Не дай Бог, каб некалі гэта паўтарылась.” Также вспоминала эти события и Катерина Петровна Галайды: «Бацька мой, Петр Лаўрэнцьевіч, і брат, Іван, дапамагалі партызанам, чым маглі. Збіралі зброю, патроны, якія перапраўлялі ў лес. У бацькі была рацыя. Нейкім чынам у 1942 г. пра дзейнасць бацькі і брата, а таксама другіх вяскоўцаў стала вядома гітлераўцам. Паліцаі і немцы схапілі бацьку і брата, забралі таксама Сцяпана Алёсава, Сцяпана Маісеенку, Фядона Сівакова, Лукер’ю Баранаву (яна даставала для партызан прадукты). Усяго тады ўзялі і расстралялі ў Чэрыкаве 10 чалавек. Цяжка ўспомніць той час, калі вораг здзекаваўся над нашымі людзмі, над нашымі вёскамі. Згарэла ў агні і наша Рагаліна, паліцаі і гітлераўцы падпалілі яе перад тым, як уцячы.”
Полный адрес:
Республика Беларусь, Могилевская область, Чериковский район, д.Рогалино
Республика Беларусь, Могилевская область, Чериковский район, д.Рогалино
Координаты (широта):
53.551556
53.551556
Координаты (долгота):
31.17164
31.17164
Фотографии:
:
Памятник на братской могиле, в которой похоронено 2 советских воина, погибших в 1941 году д. Рогалино Чериковского р-на.
Памятник на братской могиле, в которой похоронено 2 советских воина, погибших в 1941 году д. Рогалино Чериковского р-на.
О проекте
Цифровая звезда – международный исторический проект, созданный для поиска памятников Великой Отечественной войны.
Данный проект направлен на формирование духовно-нравственных, гражданских качеств личности, на развитие интереса и уважения к памятникам боевой славы, увековечившим трагические и героические события прошлого, сохранение историко-культурного наследия Беларуси.
Контакты
Центральный комитет ОО «БРСМ»г. Минск, 220030, ул. К. Маркса, 40.
(017) 371 04 64 okrckbrsm@gmail.com